Vakmanschap komt na zo’n 10 jaar ervaring.
Hersen- onderzoekers ontdekten dat schakers , violisten en basketballers tenminste 10.000 uren, met regelmatige feed back, hebben besteed aan hun vak, voordat ze tot de top behoren. Dat geldt waarschijnlijk ook voor gebiedsontwikkelaars. Er is echter één groot verschil: In het schaken zijn het speelbord, de stukken en de regels de afgelopen 100 jaar niet veranderd. In gebiedsontwikkeling is er zelfs in 5 jaar heel veel veranderd. Wat heb je nu nog aan jouw ervaring?
Grootmeesters kijken anders door hun ervaring
Topschakers, grootmeesters, kennen alle spelopeningen, hun tegenstanders, de druk van een toernooi en kunnen omgaan met verschillende emoties in het spel. Grootmeesters hebben vanuit jarenlange analyse van situaties geleerd om in iedere stelling de kansen en bedreigingen te overzien. Wat zij extreem goed kunnen is patronen herkennen en op basis daarvan snel weten wat de beste volgende zet is. Geoefende hersenen van schakers kunnen gevoelens van angst, pijn en winst omzetten in verstandige zetten. Ervaring zorgt dat je slimme koppelingen hebt tussen centra die deze emoties reguleren, het geheugen en de zintuiglijke hersengebieden. Grootmeesters kijken ook letterlijk anders naar situaties dan gemiddelde schakers. Een eyetracker heeft gemeten waar schakers naar keken bij onderstaande opstelling. Grootmeesters (experts) kijken meer naar de belangrijkste stukken (gemarkeerd met een blokje) en naar de ruimtes tussen de belangrijkste stukken.
Nieuwe patronen in gebiedsontwikkeling
Patroonherkenning gebaseerd op kennis en ervaring is ook precies het vakmanschap van gebiedsontwikkelaars. Zo kunnen ervaren gebiedsontwikkelaars bij omgevingsvraagstukken goed inschatten hoe bestuurders betrokken moeten worden, hoe stakeholders partners kunnen worden en welke communicatie het meest effectief is.
Ervaren gebiedsontwikkelaars zijn niet automatisch ook goed in het herkennen van patronen in nieuwe situaties. De economische crises en krimpgebieden vragen om een nieuwe aanpak. Het grootste risico is dat experts in dergelijke situaties op dezelfde manier reageren als op de voor hen bekende situaties. Maar in krimpgebieden moet je niet knokken voor je eigen lokale voorzieningen; je kunt veel beter problemen en oplossingen op een grotere schaal bekijken. In nieuwe situaties is oude ervaring nog maar gedeeltelijk waardevol. Gebiedsontwikkelaars moeten opnieuw leren kijken als een expert. Hiervoor hebben gebiedsontwikkelaars aandacht, tijd en goede feedback nodig.
Het geheugen van Ton Sijbrands
Dat veel ervaring met het ene niet zoveel zegt over ervaring met iets dat hier op lijkt, geeft een gesprek weer, tussen professor Douwe Draaisma en voormalig wereldkampioen blind simultaandammen Ton Sijbrands (in ‘Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt’). Sijbrands kan tientallen dampartijen gelijktijdig spelen en onthouden zonder dambord of aantekeningen, maar bekende tegenover Draaisma dat hij altijd een boodschappenlijstje meeneemt als hij naar de winkel gaat.
